رمانتیسم در شعر فریدون مشیری

رمانتیسم از بزرگترین نهضت های جهان است که در اواخر قرن هیجدهم و اوایل قرن نوزدهم میلادی، در نتیجه ی تحولاتی که در جامعه ی اروپایی رخ داد، فرهنگ و اندیشه و سیاست و اجتماع و ادب اروپا را دچار تحول کرد. رمانتیسم ابتدا از کشورهای آلمان، انگلیس و فرانسه آغاز شد و سپس به نقاط مختلف اروپا راه یافت. این نهضت علاوه بر اروپا در فرهنگ و اندیشه ی ملل مختلف جهان تأثیر نهاد. ورود رمانتیسم به ایران در اثر آشنایی ایرانیان با فرهنگ اروپایی، به ویژه آشنایی با ادبیات فرانسه در عهد مشروطه رخ داد. مکتب رمانتیسم در ایران به شکل یک مکتب فراگیر وجود نداشت بلکه به صورت یک گرایش در کنار سایر گرایش ها دیده می شد. رمانتیسم در ایران به سه دوره ی عهد مشروطه، عصر رضاخانی و دهه ی سی تقسیم می شود. نمودهای کم رنگی از آثار رمانتیک در دوره ی مشروطه وجود دارد. اما عموم منتقدان افسانه ی نیما و در مواردی نیز ایده آل عشقی را به عنوان اولین آثار رمانتیک در ایران معرفی کرده اند. رمانتیسم در هر دوره از ادبیات معاصر به شکل های مختلفی دیده می شود. در دهه ی سی نیز انواعی از رمانتیسم وجود دارد. مشیری از شاعران تغزل سرا و از گروه چهارپاره سرایان است که در اثر تحولات سیاسی و اجتماعی دهه ی سی و با تأثیرپذیری از شاعران رمانتیکی چون توللی و نادرپور اشعاری سروده است که با مولفه های رمانتیک همخوانی دارد. اکثر شاعران دهه ی سی در اوایل این دهه به رمانتیسم سیاه گرایش نشان دادند. اما فریدون مشیری به دور از فسادهایی که شعر در این دوره به آنها دچار شده بود، در سرودن اشعارش متعادل رفتار کرده وشعری رمانتیک، ساده و همه پسند ارائه کرده است. از جمله نتایج این تحقیق یافتن مولفه هایی از «رمانتیسم فردی» از جمله طبیعت گرایی، عشق، تخیّل، فردیت، غم و اندوه و تیره بینی در شعر مشیری است. از دیگر نتایج این تحقیق، یافتن مولفه های «رمانتیسم اجتماعی» چون بیان رنج و فقر مردم وعلاقه به وطن در شعر مشیری است. کلیدواژه ها: رمانتیسم، فریدون مشیری، رمانتیسم فردی، رمانتیسم اجتماعی.